- چه افرادی در معرض کم خونی فقر آهن می باشند ؟
- بیشتر خانم ها در معرض کمبود آهن قرار می گیرند زیرا هر ماه به دلیل عادت ماهانه ، آهن از دست می دهند که باید به فکر جبران آن باشند . همچنین نوجوانان ، خانم هایی که خونریزی زیادی دارند ، خانم های باردار ، زنان شیرده یا خانم های در آستانه یائسگی بیشتر در معرض کمبود آهن هستند .
-
علائم و نشانه های کم خونی فقر آهن چیست ؟ - علائم کم خونی ناشی از فقر آهن تقریبا واضح هستند .
- اول به پوست خود دقت کنید، آیا پوست تان رنگ پریده است ؟
- در حالت کم خونی ، حتی اگر رنگ پوستتان معمولی باشد ، لب های شما ، کم رنگ تر از حد طبیعی و پوستتان بی حال و خسته است .
- آیا همیشه احساس خستگی و بی حالی می کنید ؟
- این موارد از علائم شایع کم خونی هستند .
- آیا به یبوست مبتلا شده اید ؟
- یبوست هم یکی از علائم اولیه کم خونی است و بدون هیچ تغییری در عادت غذایی ایجاد می شود . یعنی مثلا بدون کاهش مصرف میوه و سبزی ، دچار یبوست می شوید .
- آیا تمرکز فکری برای شما سخت شده است ؟
- کم خونی می تواند بر کاهش تمرکز و افت تحصیلی یا انجام تکالیف درسی شما تاثیرگذار باشد .
- آیا دوست دارید مواد عجیب و غریبی که خوراکی نیستند ، بخورید ؟
- مثلا موادی مانند خاک یا کاغذ ، چنین حالتی پیکا نام دارد . به حالات روانی خود دقت کنید . کم خونی می تواند باعث ایجاد احساس افسردگی در شما شود .
- آیا احساس نفس نفس زدن ، تپش قلب و تند شدن ریتم تنفس و تنگی نفس دارید ؟
- گلبول های قرمز خون بخش حیاتی فرایند تنفس را تشکیل می دهند و این علامت در کم خونی متوسط تا شدید بروز می کند .
- آیا احساس می کنید انگشتان دست و پایتان خواب می روند ، همیشه سرد هستند یا با سوزش دست و پا همراهند ؟
- این حالت به دلیل کاهش جریان خون در انگشتان دست و پا و بر اثر کم خونی اتفاق می افتد .
- آیا هنگام برخاستن احساس سردرد ، سرگیجه و سیاه رفتن چشم می کنید ؟
- در کم خونی شاید ، هنگام برخاستن از رختخواب احساس ضعف زیادی دارید یا هنگام بلند شدن از جایتان ، احساس سرگیجه می کنید . از دیگر نشانه های کم خونی می توان به کم اشتهایی و تحریک پذیری مثل عصبی شدن و کم حوصلگی ، کمرنگ شدن بستر ناخن ، حالت تهوع ، تیرگی زیر چشم و ریزش مو و ناخن های ضعیف و شکننده اشاره کرد .
- تشخیص کم خونی چگونه است ؟
- برای تشخیص کم خونی فقر آهن با مشاهده علائم گفته شده فرد باید به پزشک مراجعه کند زیرا با مشاهده علائم به تنهایی نمی توان به طور قطع کم خونی را تایید کرد . به همین دلیل پزشک درخواست آزمایش خون می دهد که در آن تست های آهن ، فریتین ، TIBC ، هموگلوبین ، هماتوکریت و MCH و MCHC که نشان دهنده ی اندازه ی گلبول ها و غلظت هموگلوبین آنهاست ، درخواست می شود .
- درمان کم خونی چیست ؟
- اگر احساس می کنید به کم خونی مبتلا هستید ، به پزشک مراجعه کنید . درمان کم خونی می تواند شامل دریافت مکمل خوراکی آهن یا دریافت مراقبت پزشکی باشد . درمان کم خونی با توجه به علت آن متفاوت است . بعضی از انواع درمان با توجه به سطح کم خونی مربوط شامل این موارد است :
- درمان کم خونی مربوط به فقر آهن : در این شرایط پزشک از مکمل های حاوی اهن برای تنظیم سطح گلبول قرمز خون استفاده می کند .
- درمان کم خونی مربوط به رژیم غذایی : بیمارانی که کم خونی آنها به دلیل رژیم غذایی ناسالم آنهاست و رژیم غذایی آنها بدون آهن یا کم آهن است ، باید غذاهای حاوی اهن مانند سبزیجات سبز تیره برگدار ، کنگر فرنگی ، لوبیا ، زرد الو ، عدس ، نخود ، سویا ، گوشت ، اجیل ، الو بخارا و کشمش را در رژیم غذایی شان بگنجانند .
- دو پیشنهاد طب سنتی برای کاهش کم خونی فقر آهن را شرح دهید ؟
- پسته و زیره سیاه : با توجه به ترکیبات بسیار با ارزش آلی و معدنی موجود در مغز پسته ، مطالعات زیادی روی آن انجام شده و خواص آن ضد کم خونی است . کمبود فولات می تواند باعث مشکلاتی مانند کم خونی یمگالوبلاستیک شود . همچنین ، کمبود این ماده عامل بروز بیماری های قلبی – عروقی است .
- با توجه به اینکه پسته حاوی فولات و آهن است ، به بهبود کم خونی کمک میکند . مهمترین خواص زیره سیاه عبارت است از ضد نفخ ، ضد درد و ضد اسپاسم . زیره سیاه از این نظر مشابه رازیانه یا میوه های دیگر خانواده جعفری است . از آثار دیگر آن می توان محرک معده برای هضم غذا ، ادرار آور ، ضد کرم ، ضد تشنج ، تا حدی قاعده آور و به عنوان نیرو دهنده را نام برد .
چه مواد غذایی برای جلوگیری از کم خونی بخوریم
کارشناس تغذیه در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی گفت: مصرف خشکبار نظیر توت خشک، برگ آلو، انجیر و کشمش، غلات و حبوبات جوانه زده نیز جزو منابع مفید و موثر برای پیشگیری از کم خونی است.
به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه خراسان شمالی، شهلا جودت اظهار کرد: کم‌خونی نوعی اختلال شایع خونی است که به کاهش بیش از حد طبیعی گلبول‌های قرمز خون اطلاق می‌شود و می تواند زمینه بسیاری از بیماری‌ها را در فرد به وجود آورد.
وی ادامه داد: کم خونیمی‌تواند به سرعت عملکرد بدن را تحت تاثیر قرار دهد و بسیاری از افراد مبتلا به کم خونی از افت عملکرد و کارآیی بدن به شدت رنج می‌برند که در صورت اقدام نکردن به درمان و تشدید این اختلال، زندگی روزمره آنها مختل می‌شود.
جودت افزود: کم خونی دوران کودکی به رشد و تکامل مغزی کودکان صدمات غیرقابل جبرانی وارد میکند و اثرات آن به اشکال مختلف نه تنها از دوران کودکی به شکل تاخیر در تکامل و هماهنگ شدن حرکات دیده می شود، بلکه با آثار سوء در کیفیت زندگی در دوره‌های بعدی باقی می‌ماند.
وی یادآور شد: در شیرخواران در صورت سلامت مادران، میزان آهن موجود در شیر مادر برای ۴ تا ۶ ماه نخست زندگی کافی است اما در مورد نوزادانی که با وزن کم متولد می‌شوند، ذخایر آهن کم است و باید از زمانی که وزن آنها ۲ برابر می‌شود آهن اضافی دریافت کنند.جودت تاکید کرد: مادرانی که نسبت به اشتهای کم فرزندان خود نگران هستند باید به قطره آهن دریافتی در طول روز دقت کافی داشته باشند. اگر کودکان تا ۲ سالگی به میزان کافی قطره آهن دریافت نکنند، از عوارض کم خونی در امان نخواهند ماند.
به گفته این کارشناس، در زمان بلوغ به دلیل افزایش سرعت رشد نیاز به آهن افزایش می‌یابد و در مورد دختران این موضوع با اهمیت بیشتری نمود پیدا میکند و آنها باید به شکل منظم و دوره‌ای از مکمل آهن در این دوران استفاده کنند.
جودت یادآور شد: استفاده از منابع غذایی حاوی آهن و گنجاندن آن در برنامه غذایی در پیشگیری از بروز کم خونی موثر است. زمانی که کم خونی ایجاد می شود، بهترین و غنی ترین رژیم غذایی هم قادر به اصلاح این وضعیت نیست و مصرف مکمل آهن برای دوره‌های مشخص، ضروری و تاثیرگذار است.
وی افزود : در زنان باردار نیز به دلیل افزایش وزن بدن، جنین و جفت و دیگر بافت‌ها، نیاز به آهن افزایش می یابد و این نیاز افزایش یافته در دوران شیردهی نیز ادامه خواهد داشت.
جودت با تاکید بر مصرف مکمل آهن برای تمام زنان باردار از ۴ ماهگی، خاطرنشان کرد: مصرف پروتئین حیوانی نظیر گوشت گاو، ماهی و پرندگان به دلیل جذب آهن بیشتر از این منابع به تمام افراد به ویژه افراد در معرض خطر و مبتلا به فقر آهن توصیه می‌شود. به دلیل آن که جذب آهن مواد پروتئینی گیاهی نظیر سبزی‌ها و میوه‌ها کمتر از پروتئین حیوانی است، مصرف توأم با منابع ویتامین c برای افزایش جذب آهن توصیه می‌شود.
وی بیان کرد: گنجاندن مواد غذایی نظیر هویچ، سیب زمینی، چغندر، کدو تنبل، گوجه فرنگی، کلم پیچ و شلغم در رژیم غذایی به دلیل وجود اسید مالیک و اسید تارتاریک موجود در آنها، برای افزایش جذب آهن ضروری است.
جودت با ذکر اینکه مصرف چای همراه یا بلافاصله بعد از غذا جذب آهن را کاهش می‌دهد، تصریح کرد: مصرف منابع غنی از آهن یک ساعت بعد از مصرف قهوه و شیر و لبنیات به ویژه در افرادی که به طور مرتب از منابع پروتئین حیوانی استفاده نمی‌کنند توصیه می‌شود.
