بخش اول: مبانی نظری و فکری
فصل یکم: تبیین تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
نقش کتابخانه در ترویج ارزشهای انسانی گام دوم: آینهای از تمدن نوین
بیانیه گام دوم انقلاب، با ترسیم نقشه راهی برای تمدن نوین اسلامی، بر ارزشهای انسانی و اجتماعی متمرکزی همچون عدالت، آزادی، استقلال، و تعالی انسان تأکید دارد. این ارزشها، نه تنها رکن اساسی تمدن نوین اسلامی هستند، بلکه دریچهای به سوی تحقق آرمانهای جامعهای سالم و پویا نیز به شمار میروند. کتابخانهها، با درک درست از این ارزشها و نقشآفرینی خلاقانه، میتوانند در ترویج و نهادینهسازی آنها در بستر جامعه نقش مؤثری ایفا کنند.
یکی از مهمترین ارزشها، «عدالت» است. کتابخانهها میتوانند با ارائه منابعی که به نقد اجتماعی و تحلیل مسائل عدالت محور میپردازند، به ایجاد آگاهی عمومی در این زمینه بپردازند. همچنین، ترویج گفتمانهای آزاد و انتقادی در فضای کتابخانه، بستری برای بررسی و ارزیابی نظامهای اجتماعی و سیاسی در راستای عدالت فراهم میسازد. در کنار آن، کتابخانهها میتوانند با ایجاد فرصتهایی برای تعامل و گفتگوی گروههای مختلف، به ترویج و درک بهتر این مفهوم در جامعه بپردازند.
«آزادی» نیز از دیگر ارزشهای محوری این بیانیه است. کتابخانهها، با فراهمآوری فضایی امن و آزاد برای بیان عقاید و نظرات مختلف، نقش محوری در ترویج آزادی اندیشه و بیان ایفا میکنند. ترویج خواندن و دسترسی به منابع مختلف، توانایی تفکر مستقل و نقد را در افراد تقویت میکند که از ارکان اساسی آزادی است. ایجاد بحثهای آزاد و گفتگوهای علمی در محیط کتابخانه، موجب رشد و بالندگی فکری و احترام به دیدگاههای متفاوت میشود.
اهمیت «استقلال» و «تعالی انسان» نیز در بیانیه گام دوم انقلاب برجسته است. کتابخانهها میتوانند با ارائه منابع و اطلاعات مربوط به تاریخ، فرهنگ، و تمدن اسلامی، و همچنین با معرفی اندیشمندان و الگوهای تاریخی، زمینه را برای شناخت و احیای هویت ملی و استقلال فکری فراهم کنند. تشویق پژوهش و نوآوری از طریق امکان دسترسی به منابع و همکاریهای علمی بینالمللی در کتابخانهها، موجب پیشرفت و تعالی فردی و جمعی میشود.
در نهایت، کتابخانهها میتوانند با ارائه برنامههای فرهنگی، هنری و اجتماعی، ارزشهایی چون «همدلی، مشارکت، و مسئولیت اجتماعی» را ترویج کنند. کتابخانهها با سازماندهی نشستهای فرهنگی، نمایشگاههای هنری، و فعالیتهای اجتماعی، فضایی برای تعامل و پیوند بین افراد مختلف جامعه فراهم میآورند و از این طریق، زمینه تعالی و شکوفایی ارزشهای اجتماعی را فراهم میکنند. این فعالیتها، زمینه را برای شکلگیری جامعهای مشارکتجو و مسئولیتپذیر فراهم میسازند.