انواع اختلالات شخصیتی و هویتی

آنچه در این مقاله می خوانید:

• منظور از انواع اختلالات شخصیتی و هویتی چیست؟
• اختلال شخصیت خودشیفته «Narcissistic Personality Disorder»
• اختلال شخصیت مرزی «Borderline Personality Disorder»
• اختلال شخصیت ضد اجتماعی «Antisocial Personality Disorder»
• اختلال شخصیت اجتنابی «Avoidant Personality Disorder»
• اختلال شخصیت وسواسی-جبری «Obsessive-Compulsive Personality Disorder»
• اختلال شخصیت وابسته یا متکی «Dependent Personality Disorder»
• اختلال شخصیتی پارانوئید «Paranoid Personality Disorder»
• اختلال شخصیتی خود شکن «Self-defeating Personality Disorder»
• اختلال هویت جنسی «Gender Identity Disorder»
• اختلال هویت دوگانه «Dissociative Identity Disorder»
• کلام آخر

شخصیت و هویت از جنبه‌های اساسی تجربه انسانی هستند که نحوه درک ما از خود و تعاملمان با دنیای اطراف را شکل می‌دهند. بااین‌حال، برای برخی از افراد این عناصر اصلی می‌توانند به سرچشمه درگیری و پریشانی عمیق تبدیل شوند. انواع اختلالات شخصیت و هویت جز گروه پیچیده و چند وجهی از شرایط سلامت روان هستند که احساس خود، هویت و رفتار فرد را مختل می‌کنند. از ترن هوایی پرهیاهوی اختلال شخصیت مرزی گرفته تا تصویر خودبزرگ‌بینانه اختلال شخصیت خودشیفته، این اختلالات روانی می‌توانند پیامدهای گسترده‌ای بر روابط، کار و رفاه کلی فرد داشته باشند.

در این بررسی جامع از انواع اختلالات شخصیتی و هویتی، ما به بررسی این شرایط پیچیده می‌پردازیم و تظاهرات متنوع و مکانیسم‌های زیربنایی آن‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کنیم. با تکیه بر آخرین یافته‌های تحقیقاتی و بینش‌های بالینی، ما به دنبال کشف پیچیدگی‌های این اختلالات و ارائه درک عمیق‌تری از تأثیر آن‌ها بر زندگی افراد هستیم. با کاوش در معیارهای تشخیصی، علائم و رویکردهای درمانی برای اختلالات شخصیتی و هویتی مختلف، ما در تلاش هستیم تا خوانندگان را با دانش و آگاهی برای حمایت از کسانی که با این چالش‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند، تقویت کنیم.

در این سفر روشنگرانه به ما بپیوندید تا در سرزمین پیچیده اختلالات شخصیتی و هویتی بپیماییم. از طریق درک همدلانه و مداخلات مبتنی بر شواهد، می‌توانیم راه را برای بهبود و تحول برای افرادی که با این شرایط پیچیده دست‌وپنجه نرم می‌کنند، هموار کنیم.

منظور از انواع اختلالات شخصیتی و هویتی چیست؟

اختلالات شخصیت و هویت، شرایطی از سلامت روانی هستند که شامل وجود اختلالات قابل‌توجهی در احساس فرد از خود، هویت و روابط بین فردی است. این اختلالات با الگوهای رفتاری، شناختی و عاطفی پایدار که از انتظارات فرهنگی منحرف و باعث پریشانی یا اختلال در حوزه‌های مختلف زندگی شده‌اند، مشخص می‌شوند.

اختلالات شخصیت بر اساس ویژگی‌های اصلی خود به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند.

خوشه A «اختلالات عجیب یا غیرعادی» : شامل اختلالاتی مانند اختلالات شخصیت پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپی است که با رفتار غیرعادی یا عجیب، جدایی اجتماعی و بدگمانی مشخص می‌شوند.

خوشه B «اختلال شخصیت هیستریونیک، عاطفی یا دمدمی مزاجی» : شامل اختلالاتی همچون اختلالات شخصیت مرزی، خودشیفته، هیستریونیک و ضد اجتماعی است که با بی‌ثباتی عاطفی، تکانشگری، رفتار توجه‌طلبانه و مشکل در ایجاد روابط سالم مشخص می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اختلالات شخصیت خوشه B؛ آیا قابل تغییر هستند؟

خوشه C «اختلالات اضطرابی یا بیم‌ناک» : شامل اختلالاتی مانند اختلالات شخصیت اجتنابی، وابسته و وسواسی است که با اضطراب، ترس، کمال‌گرایی و نیاز شدید به کنترل مشخص می‌شوند.

از سوی دیگر، انواع اختلالات هویتی به شرایطی اشاره دارد که در آن فرد اختلالات قابل‌توجهی در احساس خود، هویت شخصی یا حافظه خود تجربه می‌کند. به‌طورکلی، اختلالات شخصیت و هویت می‌‌توانند تأثیر عمیقی بر عملکرد و رفاه فرد داشته باشند.

اختلال شخصیت خودشیفته «Narcissistic Personality Disorder»

اختلال شخصیت خودشیفته یا NPD یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی فراگیر بزرگ‌نمایی، نیاز به تحسین و عدم همدلی با دیگران مشخص می‌شود. افراد مبتلا به NPD اغلب احساس بزرگبینانه‌ از خود، نیاز دائمی به توجه و تایید و تمایل به استثمار دیگران برای منافع شخصی دارند.

اختلال شخصیت خودشیفته متعلق به گروه B اختلالات شخصیت است.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته ممکن است ویژگی‌هایی که در ادامه آورده شده‌اند را از خود نشان دهند.

• بزرگ‌نمایی: آن‌ها احساس اغراق آمیز خود بزرگ‌بینی دارند و ممکن است بر این باور باشند که برتر از دیگران هستند.
• نیاز به تحسین: آن‌ها دائماً به دنبال تعریف و تمجید، تحسین و تأیید دیگران هستند تا عزت نفس خود را تقویت کنند.
• فقدان همدلی: آن‌ها در همدلی با احساسات و نیازهای دیگران مشکل دارند و ممکن است از افراد برای رفع نیازهای خودشان سوء استفاده کرده یا آن‌ها را دستکاری روانی کنند.
• احساس استحقاق: آن‌ها معتقدند که مستحق رفتار ویژه‌ای هستند و ممکن است انتظار داشته باشند که دیگران بدون در نظر گرفتن احساسات خودشان خواسته های آن‌ها را برآورده کنند. البته این مورد می تواند ناشی از وجود طرحواره استحقاق نیز باشد.
• عزت نفس شکننده: افراد مبتلا به NPD علیرغم اعتمادبه‌نفس ظاهری، اغلب عزت‌نفس شکننده‌ای دارند که به‌راحتی توسط انتقاد یا طرد شدن در معرض تهدید قرار می‌گیرد.
• مشکلات بین فردی: روابط آن‌ها اغلب به دلیل خود محوری، عدم همدلی و تمایل به استثمار دیگران با مشکلاتی همراه است.

درمان اختلال شخصیت خودشیفته معمولاً شامل روان‌درمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری یا روان‌درمانی پویا است که به افراد کمک می‌کند تا بینشی نسبت به رفتارهای خود ایجاد کنند، مهارت‌های بین فردی را بهبود بخشند و روی ایجاد روابط سالم‌تر کار کنند.

اختلال شخصیت مرزی «Borderline Personality Disorder»

اختلال شخصیت مرزی BPD یک وضعیت سلامت روان است که با خلق و خو، رفتار و روابط ناپایدار و بی‌ثبات مشخص می‌شود. ‌افراد مبتلا به BPD اغلب دارای احساسات شدید و ناپایدار، تصویری مخدوش از خود، تکانشگری و مشکلات در روابط بین فردی هستند. این اختلال با پریشانی و اختلال قابل توجهی در زمینه‌های مختلف زندگی همراه است.

اختلال شخصیت مرزی متعلق به گروه B اختلالات شخصیتی است.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است ویژگی‌هایی که در زیر آمده‌اند را بروز دهند.

• احساسات شدید: افراد مبتلا به BPD اغلب احساساتی مانند خشم، اضطراب و غم را شدید و به‌سرعت تغییرپذیر تجربه می‌کنند.
• تکانشگری: آن‌ها ممکن است رفتارهای تکانشی مانند سوء مصرف مواد، رانندگی بی‌احتیاط، پرخوری یا رفتارهای جنسی پرخطر داشته باشند.
• روابط ناپایدار: افراد مبتلا به BPD اغلب روابط پرآشوبی دارند که با ایده‌آل‌سازی و کاهش ارزش دیگران، ترس از رها شدن و مشکل در حفظ ارتباطات پایدار مشخص می‌شود.
• تصویر تحریف شده از خود: آن‌ها ممکن است احساس ناپایداری از خود داشته باشند که بین دیدن خود به‌صورت بی‌نقص یا کاملا ناقص در نوسان است.
• رفتارهای خودآزارگری: افراد مبتلا به BPD ممکن است رفتارهای خودآزارگری مانند بریدن یا سوزاندن خود را به‌عنوان راهی برای مقابله با درد عاطفی انجام دهند.
• ترس از رها شدن: این گروه از افراد ممکن است ترس شدیدی از رها شدن داشته باشند و برای اجتناب از طرد شدن، تلاش بیش از حدی را انجام دهند.

درمان اختلال شخصیت مرزی معمولاً شامل ترکیبی از روان درمانی،طرحواره درمانی مبتنی بر ذهنیت‌ها دارو درمانی و حمایت نزدیکان است. رفتار درمانی دیالکتیکی «DBT» یک روش درمانی رایج برای BPD است که بر توسعه مهارت‌های مقابله‌ای، تنظیم هیجان و اثربخشی بین فردی تمرکز دارد. داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی یا تثبیت‌کننده‌های خلقی نیز ممکن است برای رفع علائمی همچون افسردگی، اضطراب یا نوسانات خلقی تجویز شوند.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی «Antisocial Personality Disorder»

اختلال شخصیت ضد اجتماعی ASPD یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی فراگیر نقض و بی‌توجهی به حقوق دیگران مشخص می‌شود. افراد مبتلا به ASPD اغلب درگیر رفتارهایی هستند که شامل فریبکاری، دستکاری روانی، تکانش و فاقد همدلی با دیگران می‌شوند. آن‌ها ممکن است هنجارهای اجتماعی را نادیده بگیرند، دروغ بگویند، از دیگران برای منافع شخصی استثمار کنند و سابقه مشکلات قانونی داشته باشند.

اختلال شخصیت ضداجتماعی متعلق به گروه B اختلالات شخصیت است.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی احتمال دارد علائمی که در ادامه آورده‌ایم را داشته باشند.

• نقض مداوم حقوق دیگران: آن‌ها به طور مداوم حقوق دیگران را از طریق رفتار فریبکارانه، دستکاری روانی، دروغگویی و استثمار نادیده می‌گیرند.
• فقدان همدلی: افراد مبتلا به ASPD اغلب عدم همدلی و پشیمانی از اعمال خود را نشان می‌دهند، حتی زمانی که به دیگران آسیب می‌زنند.
• تکانشگری: آن‌ها ممکن است بدون در نظر گرفتن عواقب، رفتارهای تکانشی انجام دهند که منجر به موقعیت‌های ریسکی یا خطرناک می‌شوند.
• پرخاشگری: برخی از افراد مبتلا به ASPD ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه از جمله دعوای فیزیکی یا تجاوز را از خود نشان دهند.
• بی‌مسئولیتی: آن‌ها ممکن است به دلیل رفتار غیرمسئولانه و بی پروا در حفظ ثبات شغلی، تعهدات مالی یا روابط شخصی با مشکل مواجه شوند.
• مشکلات حقوقی: افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی اغلب سابقه مسائل حقوقی از جمله دستگیری یا رفتار مجرمانه را دارند.

درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی به دلیل ماهیت این اختلال و مقاومت فرد در برابر تغییر می‌تواند چالش ‌برانگیز باشد. روان درمانی، به ویژه درمان شناختی-رفتاری «CBT» یا گروه درمانی، ممکن است در رسیدگی به رفتارهای ناسازگار و بهبود مهارت‌های اجتماعی مفید باشد.

اختلال شخصیت اجتنابی «Avoidant Personality Disorder»

اختلال شخصیت اجتنابی یا AvPD یک وضعیت سلامت روانی است که با احساس فراگیر بی‌کفایتی، حساسیت شدید به انتقاد و اجتناب از تعاملات اجتماعی و تجربیات جدید به دلیل ترس از طرد شدن یا عدم تایید مشخص می‌شود. افراد مبتلا به AvPD اغلب عزت نفس پایینی دارند و ممکن است حتی اگر تمایل به ارتباط اجتماعی داشته باشند، از موقعیت‌هایی که شامل تماس بین فردی است اجتناب کنند.

اختلال شخصیت اجتنابی متعلق به خوشه C اختلالات شخصیتی است.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی ممکن است ویژگی‌های زیر را نشان دهند.

• حساسیت بیش‌ازحد به طرد شدن: آن‌ها ممکن است به شدت نسبت به انتقاد یا طرد حساس باشند و از موقعیت‌هایی که در آن احساس آسیب‌پذیری نسبت به این تجربیات می‌کنند، اجتناب بورزند.
• انزوای اجتماعی: افراد مبتلا به AvPD ممکن است روابط نزدیک کمی داشته باشند و از فعالیت‌هایی که شامل تعاملات اجتماعی هستند، اجتناب کنند.
• ترس از عدم تایید: آن‌ها گرفتار ترس از تحقیر، انتقاد یا طرد شدن هستند که منجر به اجتناب از روابط یا فرصت‌های جدید می‌شود.
• عزت نفس پایین: افراد مبتلا به AvPD اغلب دیدگاهی منفی نسبت به خود دارند و ممکن است نسبت به دیگران احساس بی کفایتی یا حقارت کنند.
• بی میلی به ریسک کردن: این گروه از افراد به دلیل ترس از خجالت یا شکست، تمایلی به ریسک کردن یا امتحان کردن چیزهای جدید ندارند.

درمان اختلال شخصیت اجتنابی اغلب شامل روان درمانی، به ویژه درمان شناختی-رفتاری «CBT» و مواجهه درمانی است. این رویکردها می‌توانند به افراد کمک کنند تا باورهای منفی درباره خود را به چالش بکشند، مهارت‌های اجتماعیشان را توسعه دهند و به تدریج با موقعیت‌های ترسناک در یک محیط حمایتی مواجه شوند.

اختلال شخصیت وسواسی-جبری «Obsessive-Compulsive Personality Disorder»

اختلال شخصیت وسواسی-اجباری OCPD یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی فراگیر وسواسی نظم و ترتیب، کمال‌گرایی، کنترل ذهنی و بین فردی به بهای انعطاف پذیری، باز بودن و کارایی مشخص می‌شود. توجه به این نکته ضروری است که اختلال شخصیت وسواسی «OPCD» با اختلال وسواس فکری اجباری «OCD» که شامل وسواس‌ها و اجبارهای خاص است، متفاوت محسوب می‌شود.

اختلال شخصیت وسواس اجباری متعلق به خوشه C اختلالات شخصیتی است.

افراد مبتلا به OCPD ممکن است ویژگی‌هایی که در ادامه آمده را نشان دهند.

• کمال‌گرایی: آن‌ها استانداردهای بیش‌ازحد بالایی برای خود و دیگران دارند که منجر به تمرکز بر جزئیات و نیاز به دقت بالا می‌شود.
• خشکی: افراد مبتلا به OCPD در تفکر خود انعطاف‌ناپذیر هستند و در سازگاری با تغییرات یا موقعیت‌های جدید مشکل دارند.
• کنترل: آن‌ها ممکن است نیاز شدیدی به کنترل محیط خود داشته باشند و با واگذاری وظایف به دیگران دچار مشکل هستند.
• وقف بیش‌ازحد خود به کار: افراد مبتلا به OCPD ممکن است کار و بهره‌وری را بر فعالیت‌های اوقات فراغت و روابط شخصی اولویت دهند.
• مشکل در ابراز احساسات: این گروه از افراد اغلب در ابراز احساسات یا برقراری ارتباط با دیگران در سطح عاطفی مشکل دارند.

درمان اختلال شخصیت وسواسی-اجباری معمولاً شامل روان درمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری یا رفتار درمانی دیالکتیکی «DBT» است. این رویکردهای درمانی می‌توانند به افراد کمک کند تا الگوهای فکری ناسازگار را به چالش بکشند، راهبردهای مقابله‌ای خود را توسعه دهند و مهارت‌های بین فردی را بهبود بخشند. همچنین ممکن است از دارو برای رفع علائمی همچون اضطراب یا افسردگی که معمولاً با OCPD همراه است، استفاده شود.

اختلال شخصیت وابسته یا متکی «Dependent Personality Disorder»

اختلال شخصیت وابسته یا DPD یک وضعیت سلامت روان است که با نیاز بیش‌ازحد داشتن به دیگران برای مراقبت مشخص می‌شود.  افراد مبتلا به DPD ترس شدیدی از تنها ماندن دارند و برای تصمیم‌گیری یا مسئولیت زندگی خود تلاش دست‌وپنجه نرم می‌کنند. آن‌ها اغلب برای راهنمایی، اطمینان و حمایت به دیگران متکی هستند و ممکن است برای اجتناب از رها شدن یا طرد شدن، بیش‌ازحد تلاش کنند‌.

اختلال شخصیت وابسته به گروه C اختلالات شخصیت تعلق دارد.

برخی از ویژگی‌های رایج اختلال شخصیت وابسته شامل مواردی می‌شود که در ادامه آورده شده‌اند.

• مشکل در تصمیم‌گیری: افراد مبتلا به DPD ممکن است بدون اطمینان بیش از حد یا نظرات دیگران فقط تصمیمات کوچکی را اتخاذ کنند.
• تسلیم و مطیع بودن: آن‌ها ممکن است تمایل شدیدی برای جلب رضایت دیگران داشته باشند و اغلب به نظرات و خواسته‌های دیگران تسلیم می‌شوند، حتی اگر مخالف ترجیحات خودشان باشد.
• ترس از رها شدن: افراد مبتلا به DPD اغلب درگیر ترس از تنها ماندن یا مراقبت از خود هستند.
• عدم اعتماد‌به‌نفس: آن‌ها ممکن است عزت نفس پایینی داشته باشند و برای تایید و اعتبار به شدت به دیگران متکی هستند.
• مشکل در شروع پروژه‌ها یا وظایف: افراد مبتلا به DPD ممکن است برای شروع یا تکمیل کارها به‌طور مستقل مشکل داشته و نیاز به حمایت و تشویق مداوم از سوی دیگران داشته باشند.

درمان اختلال شخصیت متکی معمولاً شامل روان درمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری یا درمان روان پویشی است. این رویکردهای درمانی می‌توانند به افراد کمک کنند تا اعتمادبه‌نفس خود را توسعه دهند، مهارت‌های ابراز وجود را بهبود بخشند و راه‌های سالم تری برای مقابله با ترس خود از رها شدن بیاموزند. با درمان و حمایت مناسب، افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته می‌توانند یاد بگیرند که به خود متکی باشند و عملکرد کلی خود را بهبود بخشند.

اختلال شخصیتی پارانوئید «Paranoid Personality Disorder»

اختلال شخصیت پارانوئید یا PPD یک وضعیت سلامت روان است که با بی‌اعتمادی و سوء‌ظن فراگیر به دیگران مشخص می‌شود. افراد مبتلا به PPD اغلب به انگیزه‌ها و مقاصد اطرافیان خود مشکوک هستند، حتی زمانی که هیچ مدرکی برای حمایت از اعتقادات آن‌ها وجود نداشته باشد. آن‌ها ممکن است اقدامات خنثی یا مثبت را به‌عنوان تهدید یا تحقیر تعبیر کنند که منجر به حالت دائمی هوشیاری بیش‌ازحد می‌شود.

اختلال شخصیت پارانوئید متعلق به خوشه A از اختلالات شخصیت است.

برخی از ویژگی‌های رایج اختلال شخصیت پارانوئید در ادامه آمده‌اند.

• بی‌اعتمادی و سوء‌ظن: افراد مبتلا به PPD تمایل دارند بیش‌ازحد نسبت به دیگران مشکوک باشند و بر این باورند که همواره مورد استثمار، آسیب یا فریب قرار می‌گیرند. آن‌ها ممکن است اظهارات یا رفتارهای بی‌منظور را به‌عنوان شواهدی از نیت بد تعبیر کنند.
• هوشیاری بیش‌از‌حد: افراد مبتلا به PPD دائماً مراقب هستند و به دنبال نشانه‌های خیانت یا فریب می‌گردند. آن‌ها ممکن است اعمال و کلمات دیگران را برای معانی یا انگیزه‌های پنهان بررسی زیادی کنند.
• عدم تمایل به گفتن رازها به دیگران: به دلیل بی اعتمادی عمیق، افراد مبتلا به PPD اغلب در به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی یا محرمانه به دیگران از ترس اینکه ممکن است علیه آنها استفاده شود، مردد هستند.
• احساس حمله به شخصیت آن‌ها: افراد مبتلا به PPD ممکن است انتقاد خنثی یا سازنده را به‌عنوان حمله شخصی به شخصیت خود تفسیر کنند. آن‌ها ممکن است حالت تدافعی داشته باشند، کینه‌ورزی کرده و در برابر تهدیدها سریعاً تلافی کنند.
• انزوای اجتماعی: افراد مبتلا به PPD به دلیل بی‌اعتمادی و سوء‌ظن خود ممکن است در ایجاد و حفظ روابط نزدیک با مشکل مواجه شوند.

درمان اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً شامل روان درمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری یا درمان روان پویشی است. این رویکردهای درمانی می‌توانند به افراد کمک کند تا افکار و باورهای غیرمنطقی خود را به چالش بکشند، ادراکات واقعی‌تری از دیگران ایجاد کنند و عملکرد اجتماعی خود را بهبود بخشند.

اختلال شخصیتی خود شکن «Self-defeating Personality Disorder»

اختلال شخصیت خود شکن که به‌عنوان اختلال شخصیت مازوخیستی نیز شناخته می‌شود، در نسخه‌های قبلی مصاحبه تشخیصی تشخیصی و آماری اختلالات روانی «DSM» گنجانده شده بود، اما در نسخه فعلی، DSM-5 گنجانده نشده است. این اختلال با الگویی از رفتارهای خودتخریب‌گرایانه، تمایل به جست‌وجوی موقعیت‌هایی که منجر به ناامیدی یا شکست می‌شود و مقاومت در برابر پذیرش کمک یا حمایت از دیگران مشخص می‌شد.

مهم است که توجه داشته باشید که DSM-5 طبقه بندی اختلالات شخصیت را به سه خوشه بر اساس ویژگی‌ها و علائم مشترک بازسازی کرد و اختلال شخصیت خودشکن به‌طور خاص در هیچ‌یک از این خوشه‌ها در نسخه فعلی طبقه‌بندی نشده است.

شایان ذکر است که مفهوم صفات و رفتارهای شخصیتی خودشکن یا مازوخیسم هنوز می‌تواند در عمل بالینی مورد بحث و بررسی قرار گیرد، حتی اگر به طور رسمی به‌عنوان یک اختلال شخصیت متمایز در DSM-5 شناخته نشود. افرادی که الگوهای خودشکن از خود نشان می‌دهند ممکن است در زمینه‌های مختلف زندگی خود پریشانی و آسیب قابل توجهی را تجربه کنند و متخصصان سلامت روان می‌توانند حمایت و مداخلات متناسب با نیازهای خاص آن‌ها را ارائه دهند.

بیشتر بخوانید: در آخرین نسخه DSM-5 چه تغییراتی لحاظ شده است؟

اختلال هویت جنسی «Gender Identity Disorder»

اختلال هویت جنسی که همچنین به‌عنوان نارسایی جنسی شناخته می‌شد از انواع اختلالات هویتی محسوب می‌شود که به شرایطی اشاره دارد که در آن فرد به دلیل عدم تطابق بین جنسیت تعیین شده در بدو تولد و هویت جنسی، ناراحتی یا پریشانی قابل توجهی را تجربه می‌کند. این ناهماهنگی می‌تواند باعث ناراحتی عاطفی و روانی شود و ممکن است به تمایل به گذار به جنسیتی که فرد با آن همذات پنداری می‌کند، منجر شود.

در DSM-5 که نسخه فعلی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی است، تشخیص «نارسایی جنسیتی» به‌جای «اختلال هویت جنسی» جایگزین شده است. این تغییر نشان‌دهنده تغییر در درک و بی‌اعتنایی به تجربه افرادی است که هویت جنسیتی آن‌ها با جنسیت تعیین‌شده در بدو تولد مطابقت ندارد.توجه به این نکته مهم است که نارسایی جنسیتی یک اختلال شخصیت در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه در دسته وسیع‌تری از شرایط سلامت روان مرتبط با هویت جنسیتی و رشد جنسی قرار می‌گیرد.متخصصان سلامت روان می‌توانند مراقبت‌های تایید شده ارائه دهند، از افراد در کشف هویت جنسی خود حمایت کنند و به آن‌ها کمک کنند تا از هرگونه ناراحتی یا چالشی که ممکن است در نتیجه نارسایی جنسی با آن مواجه شوند، عبور کنند.

اختلال هویت دوگانه «Dissociative Identity Disorder»

اختلال چند شخصیتی یا اختلال هویت تجزیه ای DID، که قبلا به‌عنوان اختلال شخصیت چندگانه شناخته می‌شد، شکل پیچیده و شدیدی از تجزیه است که شامل اختلال در هویت شده و با حضور دو یا چند حالت یا هویت متفاوت شخصیت مشخص می‌شود‌. این هویت‌های جایگزین ممکن است روش منحصربه‌فرد خود را برای درک و تعامل با جهان داشته باشند و افراد مبتلا به DID ممکن است شکاف‌های حافظه‌ای را برای رویدادهای روزمره، اطلاعات شخصی یا تجربیات آسیب‌زا تجربه کنند. اختلالات دوگانه با قطع یا عدم یکپارچگی بین افکار، هویت، آگاهی و حافظه مشخص می‌شوند. این دسته از اختلالات همچنین شامل حالات دیگری مانند فراموشی تجزیه‌ای و اختلال مسخ شخصیت/محرک سازی می‌شود.

درمان DID اغلب شامل روان درمانی، با تمرکز بر ادغام هویت‌های مختلف و پرداختن به ترومای زمینه‌ای است که منجر به ایجاد این اختلال شده است.

کلام آخر

همانطور که خواندید، انواع اختلالات هویتی و شخصیتی طیفی از شرایط را دربر می‌گیرند که شامل اختلالاتی در احساس خود، هویت و رفتار فرد می‌شود. این اختلالات می‌توانند به طرق مختلفی مانند مشکل در ایجاد روابط پایدار، تکانشگری، نوسانات خلقی و ادراک مخدوش خود را بروز دهند.

افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است دچار پریشانی و اختلالات قابل توجهی در عملکردشان شوند که بر روابط، کار و رفاه کلی آن‌ها تأثیر می‌گذارد. درمان معمولاً شامل ترکیبی از روان درمانی، دارو درمانی و خدمات حمایتی برای رفع علائم و بهبود کیفیت زندگی است. مهم است که با افراد مبتلا به این اختلالات با همدلی، درک و نگرش غیر قضاوتی برخورد کرده تا از آن‌ها در مسیر بهبودی حمایت کنیم. با افزایش آگاهی و ترویج استراتژی‌های درمانی مؤثر می‌توانیم به افراد مبتلا به انواع اختلالات شخصیتی و هویتی کمک کنیم تا زندگی رضایت‌بخشی داشته باشند.